De boekensector zit in een ernstige dip, dat is de sombere conclusie na het doorlopen van de cijfers van boek.be over het eerste halfjaar. In Nederland daarentegen is het tij licht aan het keren. De kanttekening daarbij mag best wel wat uitvergroot worden want daar waren de resultaten al langer in vrije val. Een licht positivisme is dus niet als spectaculair te bestempelen.
Hoe is het zover kunnen komen? In DS stelt Peter Jacobs zich vragen bij het conservatisme van uitgevers. Het klopt inderdaad dat maar al te vaak teruggegrepen wordt naar oude wijn in oude zakken. Rustige vastheid van de omzet. Er komt echter wat sleet op de formule van de auteurs die jarenlang de hitparades van het boekenvak aanvoerden. Vraag is dus of er in het verleden genoeg kansen werden geboden aan debutanten. Voor hen hoort een uitgever zich op financieel glad ijs te begeven, dat wel, maar vormen zij niet het fundament van het boekenaanbod van de toekomst? Debutanten verdienen respect en aandacht. Daar situeert zich de afdeling ‘onderzoek en ontwikkeling’ van de uitgever.
Uitgevers zijn groothandelaars in – sterke – verhalen. Of het nu fictie of non-fictie betreft, een boek moet duidelijk wat te vertellen hebben. Ook de media zijn permanent op zoek naar dat soort inhoud. Een flinke tijd terug was er nog een onbezegeld verstandshuwelijk tussen uitgevers en media. Auteurs, veelal praatgrage en erg begeesterde figuren, kregen een forum in de meest uiteenlopende mediakanalen. Lezers werden op die manier enthousiast gemaakt voor hun verhaal. Dit vertroebelde verstandshuwelijk is nefast voor het boekenvak. Populaire items hebben de plaats van de krachtige story’s van schrijvers ingenomen. Of hoe het verdwijnen van de ribbeltjes in een pilsglas paginavullend nieuws kan worden…
Maar er is vooral ook nood aan mensen die hun enthousiasme voor boeken uitschreeuwen. Geradicaliseerde boekenmensen. Uitgevers en auteurs die bulken van trots over hun verhaal en dit honderduit met iedereen willen delen. Media die met doelgerichte initiatieven mensen wakker schudden voor boeken. Pet af voor de actie ‘Ik ga op reis en ik lees’ van Canvas deze zomer; leesbevordering op topniveau! Vrienden van mij plaatsten in hun voortuin een boekenkast waar de hele buurt een selectie gelezen boeken in kwijt kan en waar je vrijuit meepikt wat je lezen wil. Willen onderwijsmensen naast alle hippe devices ook nog eens de kracht van een lekker-lang-lezend-boek als sterke informatiebron prediken? Durven bibliotheken niet-alledaags uit de hoek komen om traffic naar hun boekentempel te creëren? Kortom, promotie voor boeken blijft niet beperkt tot de boekenbeurs waar de dichtheid BV’s per vierkante meter de graadmeter van het succes vormt. De optelsom van kleine en grote ideeën om mensen te laten warm lopen voor boeken zal ongetwijfeld zijn doel niet missen. Hoogtijd dat iedereen die gek is van lezen eens opkijkt uit zijn boek om hier aan mee te bouwen.
