Er gaat geen week voorbij of onderwijsthema’s kapen de hoofdpunten van het nieuws. Is het niet het lerarentekort, dan zijn het lege boterhamdozen, tegenvallende resultaten voor taal, of perikelen met de eindtermen die de actualiteit inpalmen. Een canon kan er als liederlijk tussendoortje nog wel bij. De broodnodige onderwijshervorming kwakkelt. Het systeem raakt op de dool en vervreemdt niet zelden van de klasvloer. Media voeren gezwind specialisten op: pedagogen, psychologen, de bonzen van de onderwijsnetten, vakbondslui en politici. Ieders waarheid hypothekeert de klaarheid. Jongeren, in eerste lijn bij dit alles betrokken, zijn veelal afwezig in het debat. Het doel voorbij.
In een doorgedreven denk- en spreekoefening polst Kathelijn Vervarcke, auteur en leerkracht Nederlands aan GO! Athena Oostende, bij haar leerlingen hoe zij dat hele schoolse gebeuren aanvoelen. Bollebozen die met de vingers in de neus topcijfers scoren, malen niet om wat workload min of meer, klinkt het. Een andere grote groep daarentegen, worstelt met de druk om steeds weer sterke resultaten te behalen. De nervositeit om daar niet in te slagen beklemt hen. Voeg er nog (te) hoge verwachtingen van ouders aan toe en alles neemt ongezonde proporties aan. Ondanks die alomtegenwoordige prestatiedruk en faalangst dalen over het algemeen de resultaten. Missie niet volbracht – hier schuilt een pedagogische paradox, zo stellen de jongelui vast.
Een rebelse leerling in zijn laatste humaniorajaar, een startende universiteitsstudente kunstgeschiedenis en een leerkracht die bengelt tussen burn-out en ongekunstelde liefde voor leerlingen en job, dat zijn de hoofdpersonages. Kathelijn typeert hen uit de analyses van haar leerlingen. Ze schrijft van daaruit haar roman. Die blijft onvoltooid. Leerlingen lezen dit verhaal, volgen een initiatie creatief schrijven en worden in een schrijfwedstrijd gemotiveerd om er een passend einde bij te verzinnen. Een jury beoordeelt de 120 schrijfsels. Het winnend en verrassend slotstuk wordt verrijkt met een aantal krachtige verhaallijnen bedacht door niet winnende leerlingen. Net niet kinderen is het resultaat. Cocreatie tot de honderdtwintigste macht.
De aandacht voor een correct taalgebruik gaat erop achteruit, ontlezing zet zich loeihard door: het zijn amper een paar evoluties die pijnlijk knellen, willen we ons Nederlands koesteren. Het tij keren wordt een traag en moeizaam proces. Kathelijn Vervarcke en haar collega-auteur en leerkracht Stefaan van den Broeck die hieraan meewerkte, gaan spits en bedachtzaam tewerk om taalzin en -zorg aan te wakkeren. Verwonderaars. Dwingelandij ruimt plaats voor trapsgewijs positivisme. Onderwijs heeft onmiskenbaar een inspirerende rol, maar ook voor het boekenvak wacht per direct een innoverende taak. Verras met een boek eerder dan het hardleers op te dringen. Ver weg van een klassieke aanpak voelt het heerlijk de Bibliodroom van zoveel jongeren waar te maken. Anders, atypisch.
